रेगिस्तानको मृगतृष्णा

कथा
कृष्णपक्ष,इजरायल

सम्भवत: मध्यपूर्वतिरको कुनै सामुद्रिक तटमा थियो त्यो बस्ती ।

धर्तीमा साँझ ओर्लिएपछि एउटा मिठो मेहेफिल जम्थ्यो त्यहाँ । संगीतकारले रसिलो धून भरेझैं मन्त्रमुग्ध आवाजमा एउटा युवक कथा सुनाउथ्यो, कविता गीत या गज़ल गाउथ्यो । उसका प्रत्येक कथाहरुमा प्रायश: यही वस्तीका तस्वीरहरु कुँदिएका हुन्थे । उसको आवाज सुन्न र त्यसमा डुब्न र हराउन एकैछिन थुप्रै प्यासी मनहरु भेला हुन्थे । कुनै अधुरो लक्ष्य लिएर भौतारिदै हिडिरहेजस्तो एउटा यात्री थियो, उसलाई पनि यो स्थानका बारेमा स्पष्ट परिचय भने थिएन।

नजिकै समुद्रका चंचल छालहरूले किनार चुमिरहेको देख्न सकिन्थ्यो भने अर्कोतर्फ पर क्षितिजसम्म फैलिएको एउटा रेगिस्तान । बालुवाको अपार बिस्कुन फिजाएर बसेको धर्ति जोरजोरले तातिदै गए पछि आकाश छुने क्षितिजतिर मृगतृष्णा शुरु हुन्थ्यो । पहाडै पहाडका दृष्टिभ्रमहरु देखिन्थे -सेतो हिमाल, हरियो जंगल, झरना, खोला, नांगी र फराकिला चउरहरु ... उसको देश । यस्तो साँझ उ नोस्टाल्जिक भावनाले भिजेका सपनाका कथाहरु भरेर गीत गाउँथ्यो, भोलिपल्ट उसको आवाज अक्षरहरुमा अनुवाद भएर ब्लग या फेसबुकका भित्ताहरुमा टाँसिन्थे, कसैले पढ्थ्यो लाइक गर्थ्यो वा कमेन्ट लेख्थ्यो, अनि उसको मन बुझाउने आधार र खुसीको सिमाना अझ फराकिलो हुदै जान्थ्यो ।



ऊ को थियो ? मानिलिउं उसको नाम स्वप्निल हो - स्वप्निल नेपाल ।
ऊ कहिले विद्रोह, क्रान्ति, संघर्ष र बहादुरीको कथा सुनाउथ्यो त कहिले शव्द शव्दमा कला, सौन्दर्य, चेतना र बौद्धिकता खिपिएका कविता । कैयौं पटक उसले यो वस्तीलाई विरहको आँसुमा डुबाएको छ र कतिपटक मदिरालेझैं मादकतामा रंगाएको पनि ।

वस्तीको सुदूर इलाकातिर पुराना पुस्तकहरु भरिएको पुस्तकालय झैं लाग्ने कुनै घर भेटियो भने त्यहाँ थोरै अंग्रेजी र धेरै उर्द्धु , अरबी, पर्सियन वा हिब्रु साहित्यका पुस्तकहरु भेटिन्थे । युरोप अमेरिका देखि भागेका यहुदीका निरीह अनुहार वा अग्निकाण्ड (होलोकाष्ट) का दर्दनाक तस्वीरहरु पाउन सकिन्थ्यो त्यहाँ ।तस्वीरहरूमा शासक वा योद्धाका घोडाहरु हुन्थे, बुर्काले मुख छोपेका आइमाई वा उँट र हरितपना चटक्क बिर्सेर फ़ुस्रिएको रेगिस्तानको चित्र । विश्वयुद्धका कथाका पात्र बनेका बुढाहरु त आजसम्म घर घरमा भेटिन्थे । ताजा भन्नु टेबलका अखबारहरु हुन्थे, जो अझै आफै च्यातिने गरि मध्यपूर्वीय शान्ति प्रक्रिया र युरेनियमका शिर्षकहरु दोहोर्याई रहेका हुन्थ्यो ।


मन कहाँनेर दुख्छ, बुझ्नु छ यो साँझ प्रिय
आफ्नै आँसु बगाएर रुझ्नु छ यो साँझ प्रिय

फेरि उसको गज़ल गुन्जियो । अँध्यारोसंग खेल्दै पर कुनामा पिलपिल चम्किरहेको मैनबत्तीनिर उभिएकी एउटी युवती उसका प्रत्येक शव्द बुझेझैं भावुक बनिरहेकी थिई । अनुमान सही गर्नु भयो - उ स्वप्निलकी प्रेमिका - पेजिया। स्वप्निल "परी" भनेर पनि बोलाउछ ।


समुद्रले बोकेर ल्याएको शितल हावाले शहरको ताप मात्र होइन । दिनभरको दैाडधुप वा व्यस्तताका सबै गर्मिपना साेहाेरेर लैजान्थ्यो । लहरले छुदै भाग्ने सागरको किनारमा बसेर परीलाइ कुनै मिठो प्रेमकथा सुनाउदा सुनाउदै कति रातहरू उसले थाहै नपाइ काटेको थियो ।


हजाराै बर्ष पहिलेदेखि यो वस्तीमा संसारका कुना कुना देखि व्यापारी, अनुसन्धानकर्ता तथा विज्ञहरू अाउथे, रात बिताउथे सभ्यताको कथा सुनाउथे । व्यापारिक वस्तुहरू सुन, हिरा, मोती हुोउन वा राजा रानी र युध्दका बयानहरू । अधिकांश मानव सभ्यताहरूको उत्पति र विकास सामुद्रिक किनारबाटै भएको उदाहरणले के पनि लाग्थ्यो भने हुनसक्छ शायद त्यसैले पनि यो वस्ती यति सुन्दर छ, यति विकसित छ, यस्तो धिपधिप बलेको छ।



अन्त्यहीन तिर्खा बोकेर युगौंयुग भौतारी रहने यात्रीहरुको लश्करमा शामिल हुन वालुवाको शहर रेगिस्तान भूमिमा उ कसरी आइपुग्यो ? उत्तर रेडिमेड थियो- देशमा बेरोजगारी छ, संकट छ । दशकौं देखि हाम्रो पुस्ता आउदै/जादै छ- रोजगार, व्यापार, बहादुरी, अध्ययन वा बिभिन्न बहानामा । त्यही क्रमको निरन्तरता मात्र हो उसको आगमन । आउने जानेको यो आकार उसको वस्तीमा ठूलो भए पनि उसलाई थाहा थियो संसारभरि फैलिएको छ यो यात्रा ।


" ....अन्नपुर्ण बेस क्याम्प, ती उकाली ओरालीका पदयात्राहरू र त्रिशुलीको राफ्तिंग ।" केही बिर्सनै नसकिने घटनाहरु छन पेजियासंग बितेका, राफ्तिंग गर्दागर्दै पेजिया एकपटक झन्डै त्रिशुलीमा समाहित भएकी थिई ।कस्तरी बचाएको थियो उसले त्रिशुलीको भेललाई काटेर । त्यसपछि कतिखेर पेजिया उसकी "परी" भइ, उसलाई हेक्का छैन ।


समुन्द्रको किनारमा छ उसको कफीशप, जहाँ हरेक साँझ विशेष साँझ हुन्छ। खाने पिउने र गज़ल सुनाउने । आफ्ना दौतरी यात्रीहरुसंग बसिबियालो गर्न उ आफैले खोलेको। यसलाई कफिघर भन्दा पनि ज्यादा सङ्गीत या साहित्यघरको नाम दिए हुन्छ ।

वस्तीको रमझम उत्रिए पनि यो कफिघरमा प्रेमको सङ्गीत गुन्जिई नै रहन्छ भोलीको सुर्योदय सम्म। पहरा गरेझैं रातभर बेफुर्सद डुल्ने हावाका झोंक्काहरु कोठाको भित्र र बाहिर झुन्ड्याइएका वाइंड बेलमा धून भरिरहेका हुन्छन । पर समुन्द्रको आँगनमा हरदम सल्बलाइरहने पानीको चंचलता त्यस्तै मिठो सुनिन्छ ।


त्यो रात उसले अनौठो सपना देख्यो, अकस्मात् रेगिस्तानको त्यो यात्रा फनक्कै फर्किएको थियो । देश यति बेला समृद्ध भैसकेको थियो । अरब, दुबई, कतार, इजरायल, मलेशिया हंगकंग हुदै युरोप अमेरिका वा अस्ट्रेलिया चारैतिरबाट सबै सबै क्रमश: देश भित्रिए । मरुभूमीमा दृष्टिभ्रम भएझैं सबैले आफ्ना आँखा अगाडी सग्ला हिमाल, पहाड र तराइ सदृश पाए ..।



"तिमी रातभर गीत गाउछौ, विहान अबेरसम्म सुत्छौ, उठ स्वप्निल" -
परी कानैमा आएर कराई । "एउटा खुसीको कुरा छ । "
"यति खुसि कि म भन्न पनि सकिरहेको छैन, बर्षौं देखिको हाम्रो सपना साकार भएको छ हेर, अब तिमीले स्थायी परिचय पत्र पायौ । अब तिमी यहाँको नागरिक भयौ - म जस्तै । "


स्वप्निल न त खुशी नै भयो न त दुखी, यतिको तटस्थ अनुभूति जीवनमा पहिलोपटक भैरहेको थियो ।बाहिर बालुवाको साम्राज्य उस्तै फैलिएको थियो, पर क्षितिज सम्म।

समय रोकिदैन । त्यो वस्ती, त्यो कफीघर, त्यो साँझ, त्यो रमझमको सिलसिला दोहोरिईरहन्छ । अहिले पनि युगौदेखिको त्यो अनवरत यात्रामा शामिल हुन उसका दौतरीहरु आउछन, र उ सबै भन्दा पहिले त्यही कथा सुनाउछ - रेगिस्तानको मृगतृष्णा ।



कृष्णपक्ष
मध्यपूर्व, इजरायल